Utstillingsåpning: Rávdnji – samiske spor i Tromsøområdet // Čájáhusrahpan: Rávdnji – Sámi luottat Romssa guovllus

Den rike samiske historia til Tromsø er ukjend for mange fordi fleire av byen sine samiske spor gjekk tapt i fornorsking og grensestenging. Utstillinga Rávdnji løftar fram usynleggjorde fortellingar om den sjøsamiske og reindriftssamiske historia i Tromsøområdet. Utstillinga har fokus på Rávdnjevággi/Finnheia på Kvaløya og den bynære Romssavággi/Tromsdalen. Begge landskapsrom inngår i ei større historie om grensestenginga og tvangsforflyttinga sine konsekvensar. Tvangsforflytting frå sommarlandet i Tromsø er vitnesbyrd om historisk urett. I dag er både reinbeiteområda og kulturminna trua som følge av vindkraftverk og utbygging i friluftsområde.  

Rávdnji – samiske spor i Tromsøområdet viser fortellingar om sjøsamisk kultur, om kulturelle band mellom kyst og innland, kulturminne, levd liv, kvardagssyslar, og det gode naboskapet/verdde. Utstillinga er kuratert av kulturvitarar Trude Fonneland og Camilla Brattland, arkeolog Ingrid Sommerseth og visuell antropolog Rossella Ragazzi som alle er tilsette ved museet. Utstillinga er produsert i samarbeid med Joar Nango, samisk kunstnar og arkitekt. Nango er kjent for å arbeide i grenseland mellom kunst og arkitektur, og nyttar seg av både tradisjonelle og moderne materialar og teknikkar. Han har stilt ut på ei rekke arenaar nasjonalt og internasjonalt, blant anna ved Nasjonalmuseet, Documenta 14 i Kassel/Athen og biennalen i Venezia. 

Torsdag 13. juni opnar me dørene til Rávdnji – samiske spor i Tromsøområdet:  

Kl. 18.00: Dørene opnar 

Kl. 19.00: Offisiell opning av utstillinga ved varaordfører i Tromsø, Sigrid Bjørnhaug Hammer. Trude Fonneland og Ingrid Sommerseth vil presentere Rávdnji, det blir joik ved Risten Anine Gaup og hyggeleg servering i kafe Rotunden. 

Kl. 19.45: Vin&Viten med faglege innlegg og panelsamtale. Deltakarar: Joar Nango (kunstnar og arkitekt), Dikka Storm (seniorforskar og kulturhistorikar), Ivar Bjørklund (professor emeritus), Stine Benedicte Sveen (arkeolog i Sametinget). 

Kvelden avsluttast med kunstnarisk innslag ved Andreas Kühne, Elina Waage Mikalsen og Polina Medvedeva som alle har jobba med lyd- og filminstallasjonar i utstillinga. 

Gratis inngang. 

Velkomne til utstillingsopning ved Norges arktiske universitetsmuseum! 

//

Čájáhusrahpan: Rávdnji – Sámi luottat Romssa guovllus 

Romssas lea rikkis sámi historjá man ollugat eai dovdda. Sivvan dasa lea go dáruiduhttin ja rádjegidden dagahii ahte sámevuohta manahuvvui. Rávdnji čájáhus buktá oidnosii Romssa guovllu čihkkojuvvon mearrasámi ja boazosámi historjjá. Čájáhusas lea Sállira Rávdnjevággi, ja gávpoga lagas vággi Romssavággi, guovddážis. Goappaš báikkit leat oassin rádjegiddema ja bággojohtima váikkuhusaid historjjás. Dat ahte eai šat beassan johttit geasseorohahkii Romsii, muhto šadde bákkuin johttit eará guovlluide, čájeha man stuora historjjálaš vearrivuođat leat dáhpáhuvvan. Dál leat sihke boazoguohtuneatnamat ja kulturmuittut áitatvuložat go daidda guovlluide áiggošedje hukset sihke bieggamilluid ja eará. 

Rávdnji – Sámi luottat Romssa guovllus čájeha mearrasámi kultuvrra, kultuvrralaš čanastagaid gaskal rittu ja siseatnama, kulturmuittuid, eallima, árgabeaivvi ja verddevuođa. Čájáhusa leat kurateren kulturdiehttit Trude Fonneland ja Camilla Brattland, arkeologa Ingrid Sommerseth ja visuála antropologa Rossella Ragazzi, geat buohkat leat musea bargit. Čájáhusa leat buvttadan ovttas sámi dáiddáriin ja arkiteavttain Joar Nangoin. Nango bargá dáidaga ja arkitektuvrra rádjeguovllus, ja geavaha sihke árbevirolaš ja ođđamállet materiálaid ja teknihkaid. Son lea čájehan bargguidis máŋgga nationála ja internationála arenas, sihke Nasjonalmuseas, Documenta 14 Kasselis/Athenas ja Venezia biennalas.  

Duorastaga geassemánu 13. beaivvi rahppo Rávdnji – Sámi luottat Romssa guovllus: 

dii. 18.00: Uvssat rahppojit 

dii. 19.00: Sigrid Bjørnhaug Hammer rahpá čájáhusa almmolaččat. Trude Fonneland ja Ingrid Sommerseth presentereba Rávdnji čájáhusa, ja Risten Anine Gaup juoigá. Guossohuvvojit herskot Rotunden kafeas. 

dii. 19.45: Vin&Viten mas fágalaš sisdoallu ja panelaságastallamat. Dasa servet: Joar Nango (dáiddár ja arkiteakta), Dikka Storm (seniordutki ja kulturhistorihkkár), Ivar Bjørklund (professor emeritus), Stine Benedicte Sveen (Sámedikki arkeologa).  

Eahkeda loahpahit Andreas Kühne, Elina Waage Mikalsen ja Polina Medvedeva kultuvrralaš ovdanbuktimiin. Sii leat buohkat bargan čájáhusa jietna- ja filbmainstallašuvnnaiguin. 

Nuvttá searvan. 

Bures boahtin čájáhusrahpamii Norgga árktalaš universitehtamuseii!